گفتن اذان در گوش نوزاد
عَنْ أَبِی رَافِعٍ رضی الله عنه قَالَ: «رأیتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم أَذَّنَ فِی أُذُنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ حِینَ وَلَدَتْهُ فَاطِمَةُ بِالصَّلَاةِ».[1]
از ابو رافع روایت است پیامبر صلی الله علیه وسلم را دیدم که زمان تولد حسن در گوشش اذانی همانند اذان نماز گفت.
حکمت گفتن اذان این است که نخستین ندایی که گوش را مینوازد، واژههای بلند مرتبه اذان باشد که در بر گیرنده وصف عظمت و اقتدار پروردگار است. حقیقتاً انسان با شهادتین وارد دایره‌ی اسلام میشود. پس در واقع با ورود به دنیا شعار اسلام به او تلقین میگردد، همان طوری که در هنگام خروج از دنیا کلمهی توحید به او یادآوری میشود.[2]به هر حال با وجود این‌که طفل توانایی درک اذان را ندارد لیکن کلمات آن بر قلبش اثر میگذارد. از دیگر فواید اذان فرار شیطان از کلمات اذان است. شیطان که منتظر تولد نوزاد است تا در اولین لحظات او را گمراه نموده و از جاده‌ی مستقیم منحرف سازد، کلمات اذان او را ضعیف و ناامید می‌سازد. بنابراین فرزند در ابتدای تولد دعوت به سوی خدا و دین اسلام را لبیک میگوید قبل از این‌که ابلیس با وسوسههای خویش او را به سوی شر و بدی دعوت نماید.
جا دارد پدران و مادران عزیز، برای این سنت نبوی ارزش و اهمیت خاصی قائل باشند، خصوصاً امروزه که مادران جهت وضع حمل به بیمارستان یا زایشگاه مراجعه میکنند و فرزندان در آن محل متولد میشوند به علت بالا بودن تعداد متولدین در هر ساعت، متأسفانه اذان گفتن در گوش نوزاد به باد فراموشی سپرده شده است. پرستارها و ماماها هم مجالی برای این کار نیافته یا اهمیتی به آن نمیدهند. حال، خود والدین باید به این قضیه اهمیت دهند و به آن جامه عمل بپوشانند.
توجه: ابن السنی از حسن بن علی و او از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت میکند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَنْ وُلِدَ لَهُ وَلَدٌ فَاَذَّنَ فِی اُذُنِه الْیُمْنَی و أَقَامَ فِی الْیُسْری لَمْ یَضُّرُهُ اُمُّ الصِبْیَان»[3]
کسی که نوزادی برایش متولد شد، سپس در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه بگوید، اُم صبیان به او ضرری نمیرساند.
« اُم صبیان» را جن، یا شیطانی ساختگی که فرزند را مورد اذیت قرار میدهد، معرفی کردهاند. این حدیث موضوع است و نسبت دادن آن به پیامبر صلی الله علیه وسلمحکم تحریم دارد و هیچ حدیث صحیحی دلیل بر وجود چنین جنی (اُم صبیان) وارد نشده است ـ و الله اعلم.
همچنین درباره اقامه گفتن در گوش چپ، هیچ دلیل صحیحی وجود ندارد، ولی بعضی از علما با قیاس بر اذان، اقامه گفتن در گوش چپ را کاری شایسته میدانند.
