چگونگى انجام نماز شب

چگونگى انجام نماز شب

بجا آوردن نماز شب با آداب مخصوص چنین است:
وقتى انسان از خواب برمى خیزد براى خداوند سجده کند و خوب است در سجده و یا هنگام سر برداشتن از سجده بگوید:

الْحَمْدُلِلّهِ الَّذى اَحْیانى بَعْدَ ما اَماتَنى، وَ اِلَیْهِ النُّشُورُ، اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى رَدَّ

ستایش خاص خدایى است که مرا پس از آن که میراند زنده ام کرد و بسوى اوست رستاخیز ستایش خاص خدایى است که روحم را

عَلَىَّ رُوحى لاِحْمَدَهُ وَاَعْبُدَهُ.(1)

به من بازگرداند تا ستایش و پرستشش کنم.

و چون برخاست و ایستاد بگوید:

اَللّهُمَّ اَعِنّى عَلى هَوْلِ الْمُطَّلَعِ، وَ وَسِّعْ عَلَىَّ

اعمال سحرگاهان

اعمال سحرگاهان

براى این موضوع آداب و دعاهاى زیاد وارد شده که از آن جمله، این امور است:
1ـ امام صادق(علیه السلام) فرمود: وقتى کسى از شما از خواب برمى خیزد، بگوید:

سبْحانَ رَبِّ النَّبِییّنَ، وَ اِلهِ الْمُرْسَلینَ، وَ رَبِّ الْمُسْتَضْعَفینَ، وَالْحَمْدُ

منزه است پروردگار پیمبران و معبود رسولان و پروردگار ناتوان شمردگان ستایش

للهِ الَّذى یُحْیِى الْمَوْتى، وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.

خدایى را که زنده کند مردگان را و او بر هر چیز تواناست.

آداب هنگام خواب

آداب هنگام خواب

سزاوار است هنگام خواب این امور رعایت شود:
1ـ با طهارت بخوابى.
2ـ از گناهان توبه نمایى.
3ـ قلب خویش را از فکر دنیا فارغ سازى.
4ـ سعى کن چنان باشى که حقِّ کسى در گردنت نباشد.
5ـ عازم باشى که براى نماز شب برخیزى، زیرا که افتخار مؤمن و زینت او در دنیا و آخرت، نماز در آخر شب است.
6ـ سوره «قل هو الله احد»(1) و «الهیکم التکاثر»(2) و «آیة الکرسى»(3) را مى خوانى.

اعمال مشترک صبح و شام

اعمال مشترک صبح و شام

1ـ در هر صبح و شام ذکر زیر را بگوید:
«سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُلِلّهِ وَلا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَ اللّهُ أکْبَرُ» که مطابق بعضى از روایات(1) همان «الباقیات الصالحات» است که در قرآن آمده است: (وَ الْباقِیاتُ الصّالِحاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ...).(2)
2ـ امام صادق(علیه السلام) فرمود: هر کس قبل از طلوع آفتاب و پیش از غروب، ده مرتبه بگوید:

لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیى وَ یُمیتُ، وَ یُمیتُ

معبودى نیست جز خداى یگانه که شریک ندارد فرمانروایى از آن اوست و ستایش خاص اوست، زنده مى کند و مى میراند و مى میراند

وَیُحْیى، وَ هُوَ حَىٌّ لایَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ

و زنده مى کند او زنده اى است که نمیرد هر چه هست به دست اوست و او بر هر چیز تواناست.

کفّاره گناهان آن روز او خواهد بود.(3)

اعمال مخصوص غروب و شامگاهان

اعمال مخصوص غروب و شامگاهان

1ـ قبل از هر چیز باید آماده حضور در مسجد و برگزارى نماز جماعت شد.
2ـ از امام باقر(علیه السلام) نقل شده است که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) به هنگام کمرنگ شدن آفتاب (هنگام غروب) این دعا را مى خواند:

اَمْسى ظُلْمى مُسْتَجیراً بِعَفْوِکَ، وَاَمْسَتْ ذُ نُوبى مُسْتَجیرَةً بِمَغْفِرَتِکَ،

شام کرد ستم و ظلم من که پناهنده به عفو توست و شام کرد گناهانم پناهنده به آمرزش تو

وَاَمْسى خَوْفى مُسْتَجیراً بِاَمْنِکَ، وَ اَمْسى ذُلّى مُسْتَجیراً بِعِزِّکَ، وَ اَمْسى

و شام کرد خواریم پناهنده به امنیّت تو و شام کرد ترسم پناهنده به عزّت تو و شام کرد

فَقْرى مُسْتَجیراً بِغِناکَ، وَ اَمْسى وَجْهِىَ الْبالِى الْفانى، مُسْتَجیراً بِوَجْهِکَ

اعمـال بیـن الطّـلوعین (مابین طلوع صبح و طلوع آفتاب)

اعمـال بیـن الطّـلوعین (مابین طلوع صبح و طلوع آفتاب)

یکى از اوقات بسیار شریف و گرانبها، بین الطّلوعین است و اخبار زیادى از اهل بیت عصمت(علیهم السلام) در فضیلت این وقت و در ارتباط با عبادت و ذکر و تسبیح خداوند در این مدّت از شب و روز وارد شده است; در بعضى از روایات از آن به یکى از دو ساعت غفلت تعبیر شده، چنانکه امام باقر(علیه السلام) مى فرماید: «ابلیس ملعون لشکریان خویش را در دو وقت: هنگام طلوع خورشید و غروب آن، پراکنده مى سازد، چراکه این دو ساعت، دو ساعت غفلت است».(1)
خواب در این ساعت نیز کراهت دارد. چرا که از امام باقر(علیه السلام) نقل شده که فرمود: «خواب صبح، شوم و نامیمون است; روزى را دور مى سازد، رنگ صورت را زرد و متغیّر مى کند، خداوند متعال، روزى را بین الطّلوعین تقسیم مى کند، از خواب در این زمان بپرهیزید و بدانید که منّ و سلوى (دو غذاى لذیذى که براى بنى اسرائیل نازل مى شد) در این ساعت بر بنى اسرائیل فرود مى آمد».(2)

اعمال هنگام طلوع فجر

اعمال هنگام طلوع فجر

براى این ساعت، چند دعا در روایت آمده است:
1ـ هنگام طلوع فجر صادق (هنگام اذان صبح) این دعا خوانده شود:

اَللّهُمَّ اَنْتَ صاحِبُنا فَصَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ، وَتَفَضَّلْ عَلَیْنا، اَللّهُمَّ بِنِعْمَتِکَ تَتِمُّ الصّالِـحاتُ،

بار خدایا تویى یاور ما پس درود فرست بر محمّد و خاندانش و بر ما زیاده بخش، بار خدایا به نعمتت کارهاى شایسته پایان پذیرد

فَصَـلِّ عَـلى مُحَمَّد وَآلِهِ، وَاَتْمِمْها عَلَیْنا، عآئِذاً بِاللهِ مِنَ النّارِ، عآئِذاً

اعمال شب و روز وایام هفته

اعمال شب و روز وایام هفته

یاد خدا در همه حال
از آن جا که افراد با ایمان، مخصوصاً سالکان الى اللّه و بندگان سپاسگزار و ترسان از هواى نفسانى و وسوسه هاى شیطانى باید پیوسته به یاد خدا باشند; در آغاز تلاش روزانه و پس از پایان تکاپوى معاش و بلکه در طول فعّالیّت هاى روزمرّه، پیوند خویش را با خداى خود حفظ کنند; صبح گاهان با یاد او و توجّه به قدرت و علم و رحمتش پا به عرصه تلاش معاش مى گذارند و شبانگاهان نیز با ذکر او و استغفار از لغزش هاى روزانه، به بستر مى روند و همواره خود را در پناه او و تحت حمایت آن کریم بنده نواز قرار مى دهند، به ویژه شب و روز جمعه که هنگام تعطیلى و فراغت است و مؤمنان از فرصت بیشترى براى انس با خدا و پیوند با اولیاى او برخوردارند و مى توانند کاستى هاى روزهاى گذشته را جبران کرده، نیروى تازه اى را براى هفته آینده فراهم سازند; به خصوص این که شب و روز جمعه بسیار مبارک و نزد خدا عزیز است. ▼

یاد خدا در همه حال از آن جا که افراد با ایمان، مخصوصاً سالکان الى اللّه و بندگان سپاسگزار و ترسان از هواى نفسانى و وسوسه هاى شیطانى باید پیوسته به یاد خدا باشند; در آغاز تلاش روزانه و پس از پایان تکاپوى معاش و بلکه در طول فعّالیّت هاى روزمرّه، پیوند خویش را با خداى خود حفظ کنند; صبح گاهان با یاد او و توجّه به قدرت و علم و رحمتش پا به عرصه تلاش معاش مى گذارند و شبانگاهان نیز با ذکر او و استغفار از لغزش هاى روزانه، به بستر مى روند و همواره خود را در پناه او و تحت حمایت آن کریم بنده نواز قرار مى دهند، به ویژه شب و روز جمعه که هنگام تعطیلى و فراغت است و مؤمنان از فرصت بیشترى براى انس با خدا و پیوند با اولیاى او برخوردارند و مى توانند کاستى هاى روزهاى گذشته را جبران کرده، نیروى تازه اى را براى هفته آینده فراهم سازند; به خصوص این که شب و روز جمعه بسیار مبارک و نزد خدا عزیز است.